آیا امکان توقیف سرقفلی بابت مهریه وجود دارد ؟

_{^{پاسخ - امکان توقیف سرقفلی بابت مهریه زوجه}}

• حق سرقفلی که در فارسی مایه تجارت می توان ترجمه کرد، حقی است که به موجب آن مستاجر متصرف در اجاره کردن محل کسب خود بر دیگران مقدم شناخته می شود و در عرف بازار وقتی می گویند تاجری سرقفلی مغازه اش را فروخت، یعنی آن را تخلیه کرده است و به دیگری واگذار کرده است.
• حق سرقفلی ویژه مستاجر محل کسب است و مالک حقی بر آن ندارد؛ مستاجری که حق انتقال به غیر به او داده شده است می تواند سرقفلی را به انضمام منافع مورد اجاره به دیگری انتقال دهد زیرا انتقال سرقفلی با حفظ مالکیت منفعت امکان ندارد و باید با هم انجام دهد.
• طبق تبصره 2 ماده 19 قانون روابط موجر و مستاجر انتقال سرقفلی باید با سند رسمی انجام شود.
• در مورد ضمانت اجرای این حکم سخنی قانونگذار به میان نیاورده است که آیا انتقال بدون سند رسمی صورت نمی پذیرد یا با شهادت شهود و اقرار هم قابل اثبات است که قانون راه حل صریحی در این باره ارایه نداده است.
• فایده یافتن این مسئله در این است که اگر در معامله تنظیم سند رسمی شرط شده باشد در اینصورت اقرار موثر نیست و اقرار مستاجر به انتقال سرقفلی مسموع نخواهد بود.
• ولی در صورتیکه دلایل اثبات دلایل اثبات را محدود به سند رسمی کند می تواند جای خالی را سند پر کند.رویه قضایی در این زمینه روشن نیست اما به نظر می رسد صراحت قانونگذار در تبصره 2 ماده 19 که انتقال را صرفا با سند رسمی صحیح می داند و مبنای منع قانونگذار حفظ  حقوق موجر و اشخاص ثالث است تا در دفاتر اسناد رسمی شرایط امکان انتقال را احراز کنند.
• اما در مورد توقیف اموال باید گفت که اموالی قابل توقیف هستند که مالیت داشته باشند و شرایطی را دارا باشند از جمله:

۱- مال قابل اختصاص دادن به شخص حقوقی و حقیقی داشته باشد
۲- قابل نقل و انتقال باشد پس سرقفلی که به صورت مستقل قابل نقل و انتقال نیست ، مال هم نیست ؛
۳- دارای منفعت باشد پس واحدهای قدیمی پول مثل شاهی و دینار قابل نقل و انتقال نیست ؛
۴- نفع عقلایی داشته باشد
۵- ارزش ذاتی داشته باشد
۶- مالی که معرفی می شود باید مال طلق باشد؛ یعنی معارض نداشته باشد و شخص ذی نفع بتواند آن را به تملک خود در بیاورد و بتواند آن را نقل و انتقال دهد.

• اگر محکوم‌علیه از پرداخت محکوم‌به خودداری کند، در صورت معرفی مال غیرمنقول از سوی محکوم‌له، قسمت اجرا آن را توقیف کرده و مراتب را به طرفین و اداره ثبت محل اعلام می‌کند.
• اگر ملک توقیف‌شده به نام محکوم‌علیه باشد، اداره ثبت، مراتب را در دفتر ثبت املاک، و اگر در جریان ثبت باشد، در دفتر املاک بازداشتی و پرونده ثبتی قید کرده و به قسمت اجرا اطلاع می‌دهد و اگر ملک به نام محکوم‌علیه نباشد فوراً به قسمت اجرا اعلام می‌کند.
• اگر مال غیرمنقول سابقه ثبتی نداشته باشد، توقیف آن زمانی جایز است که محکوم‌علیه در آن تصرف مالکانه داشته یا به موجب حکم نهایی، مالک شناخته شده باشد. (مواد 99 تا 101 قانون اجرای احکام مدنی)بر اساس مواد 103 و 104 این قانون، توقیف مال غیرمنقول موجب توقیف منافع آن نمی‌شود و توقیف محصول املاک و باغات نیز با رعایت مقررات قانون آیین دادرسی مدنی به عمل می‌آید.

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص امکان توقیف سرقفلی بابت مهریه}}

♦  پس نتیجتا باید گفت که دارایی شما توسط دادگاه استعلام خواهد شد و اموال منقول و غیرمنقولی که در تملک شماست و یا دارای سند رسمی به نام شماست لیست خواهد شد و اموالی که جزء مستثنیات دین نباشند قابل توقیف هستند تا مهریه زوجه وصول شود.

♦   اما باید توجه داشت که برای فرار از دین اموال خود را معامله نکنید زیرا در صورت احراز فرار از پرداخت دین، این معامله غیر نافذ تلقی خواهد شد.

_{^{مستندات قانونی - توقیف اموال در دعوای مهریه}}

ماده ۹۹ قانون اجرای احکام مدنی
قسمت اجرا توقیف مال غیرمنقول را با ذکر شماره پلاک و مشخصات ملک به طرفین و اداره ثبت محل اعلام می‌کند.

‌ماده ۱۰۱ قانون اجرای احکام مدنی
توقیف مال غیرمنقول که سابقه ندارد به عنوان مال محکوم‌علیه وقتی جائز است که محکوم‌علیه در آن تصرف مالکانه داشته باشد. و یا‌محکوم علیه به موجب حکم نهایی مالک شناخته شده باشد. در موردی که حکم بر مالکیت محکوم‌علیه صادر شده ولی به مرحله نهایی نرسیده باشد توقیف مال مزبور در ازاء بدهی محکوم‌علیه جایز است ولی‌ادامه عملیات اجرایی موکول به صدور حکم نهایی است.

ماده ۱۰۳ قانون اجرای احکام مدنی
توقیف مال غیر منقول موجب توقیف منافع آن نمی‌گردد.

‌ماده ۱۰۴ قانون اجرای احکام مدنی
توقیف محصول املاک و باغات با رعایت مقررات مواد ۲۵۴ تا ۲۵۷ قانون آیین دادرسی مدنی به عمل می‌آید

ماده 19 قانون روابط موجر و مستاجر

در صورتی که مستأجر محل کسب یا پیشه یا تجارت به موجب اجاره‌نامه، حق انتقال به غیر داشته باشد می‌تواند برای همان شغل یا‌مشابه آن منافع مورد اجاره را
با سند رسمی به دیگری انتقال دهد. ‌هر گاه در اجاره‌نامه حق انتقال به غیر سلب شده یا اجاره‌نامه‌ای در بین نبوده و مالک راضی به انتقال به غیر نباشد باید در مقابل تخلیه مورد اجاره، حق‌کسب یا پیشه یا تجارت مستأجر را بپردازد والا مستأجر می‌تواند برای تنظیم سند انتقال به دادگاه مراجعه کند، در این صورت دادگاه حکم به تجویز‌انتقال منافع مورد اجاره به غیر و تنظیم سند انتقال در دفترخانه تنظیم‌کننده سند اجاره‌نامه سابق یا دفترخانه نزدیک ملک (‌اگر اجاره‌نامه رسمی در بین‌نباشد) صادر و رونوشت آن را به دفترخانه مربوط ارسال می‌نماید و مراتب را به موجر نیز اعلام خواهد نمود، مستأجر جدید از هر حیث نسبت به تمام‌شرایط اجاره قائم‌مقام مستأجر سابق خواهد بود.
‌هر گاه ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ حکم قطعی منافع مورد اجاره با سند رسمی به مستأجر جدید انتقال داده نشود حکم مزبور ملغی‌الاثر خواهد بود.
‌تبصره 1 - در صورتی که مستأجر بدون رعایت مقررات این ماده مورد اجاره را به دیگری واگذار نماید موجر حق درخواست تخلیه را خواهد‌داشت و حکم تخلیه علیه متصرف یا مستأجر اجرا خواهد شد. و در این مورد مستأجر یا متصرف حسب مورد استحقاق دریافت نصف حق کسب یا‌پیشه یا تجارت را خواهد داشت.
‌تبصره 2 - حق کسب یا پیشه یا تجارت به مستأجر همان محل اختصاص دارد و انتقال آن به مستأجر جدید فقط با تنظیم سند رسمی معتبر خواهد‌بود.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما